BİZE ULAŞIN
HCT değeri bir hastalığın teşhis edilmesinde tek başına yeterli değildir. Mutlaka diğer testlerle birlikte değerlendirilmelidir. Hematokrit değeri, otomatik bir makineyle veya manuel olarak ölçülebilir.
HCT değerleri yaşa, cinsiyete, hamilelik durumuna, test tipine, hatta yaşanan yere göre farklılık gösterebilir. Normal kabul edilen HCT değerleri aşağıdaki gibidir:
Bu sonuçlar testin gerçekleştirildiği laboratuvar ortamının şartlarına göre %7 oranında değişiklik gösterebilir.
HCT testi, bir hastalık nedeniyle uygulanan tedavinin sonuç verip vermediğini öğrenmek, hastalıklara teşhis koyulmasına yardımcı olmak için yapılır. Kansızlık, lösemi], anemi gibi hastalıkların değerlendirilmesi, vücudun su durumunun kontrol edilmesi, beslenme yetersizliklerinin tespit edilmesi amacıyla HCT testi istenebilir. Test, bu değerlendirmeleri yapmanın en basit ve hızlı yöntemidir. Genellikle tam kan sayımı sırasında kontrol amaçlı ihtiyaç duyulan HCT testi hastanın spesifik bir problemi doğrultusunda da yapılabilir. Bununla birlikte hemotokrit testi ile değerlerdeki düzensizliğin altında yatan neden tam olarak belirlenemez. Hastalık tanısu koyulabilmesi için ek tetkikler yapılması gerekir.
Hematokrit testi normal bir kan testi gibi, damardan kan örneği alınması suretiyle yapılır. Kan alınan yerde, morarma, kızarıklık veya sonrasında ağrı meydana gelebilir. Yenidoğanlarda ise bu test topuktan kan alınarak yapılır. Bu testi yaptırmadan önce herhangi bir hazırlık yapılmasına gerek yoktur. Ancak sürekli kullanılan ilaçlar varsa doktor önceden bu konuda bilgilendirilmelidir.
HCT değerinin üst sınırı aşması durumunda HCT yüksekliği meydana gelir. Hematokrit değerinin yüksek çıkması aşırı derecede üretilen kırmızı kan hücresinin varlığına işaret eder.
Vücudun herhangi bir nedenle susuz kalması, plazmadaki sıvı seviyesini düşürür. Plazma seviyesi düştükçe HCT yükselmeye başlar.
Herhangi bir nedenle vücutta meydana gelen oksijen eksikliğini tamamlamak için vücut alyuvar üretimini artırır. Bu da HCT yüksekliğine neden olur.
Sigara oksijen seviyesinin azalmasına neden olur.
İshal, vücuttan su kaybettirir. Bu da plazma seviyesinin azalmasına neden olur.
Akciğer fibrozisi gibi hastalıklar HCT değerinin yükselmesine neden olabilir.
Yüksek rakımlı yerlerde yaşayanların vücutlarındaki kullanılabilir oksijenin azaldığı görülür.
Genellikle kemik iliğindeki bir rahatsızlıkla ilişkilendirilen bu hastalıklar, gereğinden fazla üretilen alyuvar sonucu HCT yükselmesine neden olurlar.
HCT yüksekliği, sıcağa katlanamama ve terleme sorunlarına yol açabilir. Eğer uzun süredir seyreden bir artış söz konusuysa, kanın damar içinde pıhtı atması riski vardır ve kalp sorunlarına, felce neden olabilir.
HCT yüksekliği durumunda demir destekleri sınırlandırılmalıdır ve et, balık, yeşil yapraklı sebzeler gibi yoğun demir içeren yiyecekler dikkatli bir şekilde tüketilmelidir.
Kafeinli içecekler vücuttan su atılmasına neden olur. Bu nedenle çay, kahve alkol gibi içecekler sınırlı bir şekilde tüketilmelidir.
Greyfurtun hematokrit seviyesini azaltır. Greyfurtun suyunu sıkıp içerek veya her gün yarım greyfurt yiyerek tüketebilirsiniz.
Düzenli kan vererek kandaki alyuvar yoğunluğunu azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.
Aspirin kullanarak kanınızı sulandırabilirsiniz. Ancak bu yöntem için doktorunuza danışmalısınız.
Yüksek rakımlı yerlerde yaşayan insanların HCT değerlerinin daha yüksek olduğu görülür.
Sigara kullanımı vücuttaki oksijen miktarının azalmasına neden olur. Vücut oksijen talebini karşılamak için daha fazla alyuvar üretmeye başlar ve bu da hematokrit seviyelerini yükseltir.
HCT düşüklüğü, HCT değerlerinin normal sınırlarının altına düşmesiyle anlamına gelir. Gebelerde veya 60 yaş üzeri kişilerde HCT düşüklüğü normal kabul edilir. HCT düşüklüğünün en yaygın nedenleri aşağıdaki gibidir:
Kansızlık sonucu alyuvar üretimi azalmış olacağı için HCT düşüklüğü görülebilir.
Kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ve kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavi yöntemleri kansızlığa yol açar.
Yetersiz beslenme sonucu B12 ve folik asit gibi vitaminlerden yoksun kalınması sonucunda kansızlık ortaya çıkar ve alyuvar sayısı azalır.
Lösemi gibi bazı kanser türleri vücuttaki alyuvar üretimini yavaşlatır. Bunun sonucunda da HCT değeri düşüş gözlenir.
HCT düşüklüğü, ayağa kalkamayacak kadar yorgun ve bitkin hissetmeye, kalp yetmezliği ve bazı nabız problemlerine (taşikardi) neden olabilir. Bununla birlikte, doğuştan gelen ve HCT düşüklüğüne yol açan bazı hastalıklar ölümcül olabilirler.
Düzenli olarak egzersiz yapmak vücuttaki alyuvar üretimini artırır. Bu nedenle HCT düşüklüğü tedavisinde oldukça önemli bir rol oynar.
HTC düşüklüğü problemi yaşayanlar yumurta, süt, et ve balık, bamya, bezelye, yeşil yapraklı sebzeler, yoğurt tüketerek alyuvar üretimini artırabilirler.
Kan nakli sayesinde vücuttaki miktarında azalma görülen alyuvarların sayısı artırılabilir.
Vücudu özellikle B12 ve folik asit takviyesiyle beslemek alyuvar üretiminin artmasını sağlar.
