Metabolizmanın beyni görevi gören karaciğerde meydana gelebilecek herhangi bir fonksiyon kaybı yüzünden vücudun birçok bölgesinde olumsuz sonuçlarla karşı karşıya kalmak olasıdır.
Erken teşhisin sağlanması halinde ilaçla ve daha basit yöntemlerle tedavi edilmesi mümkün bir hastalık olan karaciğer yetmezliği tedavi edilmezse son derece kötü sonuçların ortaya çıkması olasıdır. Tedavi edilmeyen karaciğer yetmezliğinin sonucunda çoklu organ kaybı, ölüm gibi durumlardan söz edilebilir. Bu yüzden karaciğer yetmezliği belirtileri asla ihmal edilmemeli ve hastalığa yönelik en ufak bir işaret bile gözlendiyse en kısa sürede uzmana danışılmalı, erken tedavi için ne gerekiyorsa yapılmalıdır.
Sindirim sistemi için çok önemli bir organ olan karaciğer vücudumuzdaki en büyük organlardan biridir ve beden için hayati işlevlere sahip olmasının yanı sıra kapladığı geniş yüzeyle vücut içerisinde oldukça büyük bir alanı işgal eder.
Sindirim sistemi ve metabolizmanın beyni olarak tanımlanan karaciğer:
- Vücudumuzdaki karbonhidrat, yağ ve protein içeren besinlerin parçalanmasını sağlayan enzimleri sentezler,
- Ve safra kesesinin uyarılmasını sağlayarak yağ emiliminin gerçekleşmesi için talimat verir.
- Bununla birlikte vücutta birikmiş olan kimyasalların negatif etkilerini ortadan kaldırıp bağışıklık sisteminin güçlü kalmasını ve savaşçı kimliğini koruyarak enfeksiyonlara karşı daha güçlü bir mücadele göstermesini mümkün kılar.
Karaciğer Yetmezliği Neden Olur?
1. Hepatit
Herhangi bir hepatit hastalığı karaciğerde hasara sebep olur. Hepatit virüslerinin çoğalmasıyla birlikte karaciğerde işlev kaybı ortaya çıkar.
2. Bağışıklık sisteminin zayıflaması
Bağışıklık sisteminin zayıf olması vücudun hastalıklara karşı direncini düşürür ve karaciğer yetmezliği için gerekli zemin hazırlanmış olur.
3. Metabolik rahatsızlıklar
Wilson gibi çeşitli hastalıklar yüzünden metabolizmada problem oluşması karaciğeri olumsuz etkiler. Etkinin büyümesi karaciğer yetmezliğine sebep olabilir.
4. Çok alkol almak
Fazla alkol tüketmek siroza, siroz da karaciğerde fonksiyon kayıplarına ve organın iflas etmesine neden olur.
5. Diğer karaciğer hastalıkları
Karaciğerde oluşan herhangi bir hastalık yüzünden karaciğer yetmezliği tetiklenebilir.
6. Bazı ilaçlar
Bazı ilaçların fazla tüketilmesine bağlı olarak vücuda aşırı kimyasalın girmesi yüzünden karaciğerler işlev kaybı yaşayabilir.
7. Bitkisel ürünlerin fazla tüketilmesi
Bitkisel ürünler ayarında kullanılınca vücut için oldukça faydalı olsalar da fazla tüketildikleri durumda ciddi hasarlara sebep olabilirler. Takke, yarpuz gibi kimi bitkiler çok tüketildiklerinde karaciğere zarar verebilirler.
Karaciğer Yetmezliği Nasıl Teşhis Edilir?
Karaciğer yetmezliği başlangıcından itibaren birçok belirtiyi beraberinde getirir. Dolayısıyla bu belirtileri doğru bir şekilde gözlemleyerek olabildiğince erken sürede bir uzmana danışıp erken teşhis ve tedavi için fırsat kollamak gerekir.
Hastalığın başlıca belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Halsizlik
Halsizlik:
- Günlük hayatın bir getirisi olarak meydana gelebileceği gibi karaciğer yetmezliği dışında da pek çok hastalığın işaretçisi olabilir.
- Dolayısıyla halsizliği doğrudan karaciğer yetmezliğine ait bir belirti olarak yorumlayıp panik yapmak pek doğru olmayacaktır ama diğer belirtilerle birlikte yaşanması durumunda asla ihmal edilmemesi gerekir.
- Genelde hastalar çok uğraş gerektirmeyen eylemleri yaparken bile isteksiz olur ve kendilerinde o eylemi gerçekleştirebilmek için yeterli enerji olmadığını hissederler.
2. Mide bulantısı ve kusma
Karaciğerin sindirim sistemi içerisinde bulunan bir organ olması yüzünden bu organda meydana gelen herhangi bir problem:
- Diğer sindirim sistemi bölümlerini de doğrudan etkileyecektir.
- Dolayısıyla karaciğer yetmezliğine bağlı olarak mide bulantıları ve bunların bir getirisi olarak kusmalar oluşabilir.
3. Karın ağrıları
Karaciğer karın bölgesinin sağ üst bölümünde yer alır.
Eğer karaciğerde:
- Herhangi bir işlev kaybı ya da fonksiyon bozukluğu ortaya çıkarsa doğal olarak karın bölgesinde çeşitli ağrıların hissedilmesi gibi bir sonuçla karşılaşılır.
4. Karın bölgesinde şişkinlik oluşması
Karaciğer yetmezliğine bağlı olarak:
- Laraciğerin yakın olduğu karın bölgesinde şişkinlikler meydana gelebilir.
- Karaciğerdeki herhangi bir sorun yüzünden sıvı boşalması mümkün olmayacağı için şişkinlik oluşması kaçınılmaz olur.
5. İshal
İşlev bozuklukları ve fonksiyon kaybı yüzünden:
- Sindirim fonksiyonlarında görev yapan karaciğer, efektif bir şekilde görevini yerine getiremez ve buna bağlı olarak bağırsaklarda çeşitli sorunlar görülmeye başlar.
- İshal de bunun bir getirisi olarak ortaya çıkabilir.
6. İştahta azalma
Eğer beden sindirim görevlerini başarılı bir şekilde yerine getiremezse:
- Yeme isteği azalmaya başlar ve dolayısıyla iştahsızlık gibi sonuçlar ortaya çıkar.
- Hastalar önceden çok iştahlı bir şekilde yiyip içseler bile artık eskisi kadar yiyip içmeye karşı arzu göstermeyebilirler.
7. Cilt renginde değişiklik olması
Karaciğerde toksik maddelerin birikmesi halinde:
- Bu maddeler yüzünden ciltte sararmalar oluşabilir.
- Gözün beyaz bölümünde de bu sararmalarla karşılaşmak mümkündür.
- Eğer cildinizde anormal bir şekilde herhangi bir renk değişikliği hissediyorsanız ya da gözünüzün ak bölümünde sararma varsa mümkün olan en kısa süre içerisinde doktora danışmanızı tavsiye ederiz.
8. Kaşıntılar
Eğer karaciğerdeki işlev kaybı hepatit tipi hastalıklara bağlı olarak meydana geldiyse:
- Bedende anlamsız kaşıntılar ortaya çıkabilir.
- Eğer oldukça rahatsız edici bir şekilde, karşı koymanızı güçlendiren kaşıntı hisleri mevcutsa ve bu durum diğer belirtilerden bazılarıyla eşleşiyorsa doktora danışmanız her zaman daha doğru olacaktır.
9. Düşük nabız
Karaciğer yetmezliği yüzünden:
- Metabolizmanın yavaşlaması ve kan dolaşımında bazı problemlerin oluşması yüzünden nabız sağlıklı bir şekilde atmaz ve çeşitli değişiklikler ortaya çıkar.
- Genelde karaciğer yetmezliği hastalarında nabzın daha yavaş attığı gözlenir.
10. Ruhsal değişiklikler
Vücudun herhangi bir bölgesinde meydana gelen herhangi bir aksilik:
- Bilişsel fonksiyonları negatif olarak etkiler ve buna bağlı olarak ruhsal değişiklikler meydana gelebilir.
- Aynı şekilde hastalığın belirtileri arasında yer alan halsizlik, iştahsızlık gibi şikayetler yüzünden hastaların kendilerini kötü hissetmesine bağlı olarak yaşam enerjisinde düşüş ve ruh sağlığında negatif durumlar gözlemlenebilir.
11. Uykusuzluk
Karaciğer yetmezliğine yakalanan hastalar:
- Bir taraftan bitkin,
- Halsiz,
- Ve psikolojik açıdan kötü hissederken diğer taraftan da uyku ile alakalı sorunlar yaşayabilirler.
12. Koma
Eğer hafif belirtiler:
- Doğru bir şekilde takip edilmezse ya da tüm işaretlere rağmen hastalık anlaşılamaz ve doktora danışılmazsa karaciğer yetmezliğinin ileri boyutlarında koma gibi oldukça ağır sonuçlar ortaya çıkabilir.
- Böyle büyük bir sorunla karşılaşılması halinde çok acil bir şekilde müdahale edilmesi gerekir.
13. Bilinç kaybı
Karaciğer yetmezliği yüzünden:
- Bedende kimyasal ve zararlı maddeler birikir ve buna bağlı olarak bu zararlı maddelerin kan yoluyla beyne ulaşması mümkün olur.
- Zararlı maddelerin beyne ulaşması halinde bilinç kaybı ya da beyinsel fonksiyonlarda yetersizlik gibi bazı durumlar ortaya çıkabilir.
Karaciğer Yetmezliği Öldürür mü?
Akut karaciğer yetmezliği ve kronik karaciğer yetmezliği çatıları altında iki farklı türe sahip olan bu hastalık beraberinde birçok komplikasyon da getirir. Dolayısıyla karaciğer yetmezliğinin doğru bir şekilde, zamanında tedavi edilmemesi halinde daha büyük hastalıkların ortaya çıkma ihtimali de oldukça yüksektir. Erken teşhis ve doğru tedavi ile hastaların eski sağlıklarına kavuşma ihtimalinin olduğu karaciğer yetmezliği hastalığının tedavi edilmemesi halinde çoklu organ yetmezliği, koma ve ölüm gibi çok kötü sonuçların ortaya çıkma ihtimali bulunuyor.
Karaciğer yetmezliği yaşam süresi için:
- Uygulanan tedavi yöntemleri,
- Erken teşhis,
- Hastanın fiziksel ve psikolojik durumu gibi pek çok faktör etkili olur.
Bu yüzden hastalar için bir yaşam süresi çizmek kesinlikle doğru olmayacaktır.
Ama hastanın:
- Psikolojisinin sağlıklı olması,
- Moralinin yüksek olması,
- Fiziksel açıdan güçsüz düşmemesi,
- Erken teşhis ve doğru tedaviden yararlanması gibi durumların bir araya gelmesiyle karaciğer yetmezliğinin negatif etkileri oldukça kısa sürelerde geçebilir.
Karaciğer Yetmezliği Nasıl Tedavi Edilir?
Karaciğer yetmezliğinin tedavisi için ilk aşamada ilaç, ilerleyen boyutlarda ise organ nakli ve bunun ardından rehabilitasyon uygulamaları gerçekleştirilir.
1. İlaç tedavisi
Karaciğer yetmezliğinin erken teşhis edilmesi halinde:
- Genelde doktorlar ilk olarak ilaç tedavisi uygulamaya başlarlar.
- İlaçların da yardımıyla karaciğerde meydana gelen işlev kaybının ortadan kaldırılması ve negatif etkilerinin azaltılması amaçlanır.
- İlaçlar bir taraftan karaciğerin sorumlu olduğu işlevleri yerine getirmeye çalışırken bir taraftan da vücutta oluşan iltihaplar ile kandaki zararlı maddelerin yok edilmesini sağlar.
2. Organ nakli
Eğer ilaç tedavisi tek başına yeterli olmazsa ve hastalık daha ileri boyutlara evrilirse:
- Cerrahi operasyon gerekebilir.
- Erken tedavi döneminde başarılı sonuçlar alınamadığı durumda karaciğer için donör aranır ve genomu uyumlu olan kişilerden organ bağışı gerçekleştirilerek hastalığın ortadan kaldırılması amaçlanır.
- Organ bağışı esnasında vericiden karaciğerin tamamı değil, sadece bir parçası alınır ve hastaya nakledilir.
3. Rehabilitasyon süreci
Organ naklinin gerçekleşmesiyle birlikte:
- Hem verici hem de hasta bir süre boyunca destekleyici tedaviye ihtiyaç duyar.
- İki taraf da karaciğerin bir parçasıyla yaşamaya yeni başladıkları için bazı zorluklarla karşılaşabilirler.
- Hem bu zorlukların üstesinden gelinmesi için hem de ciğerlerin hızlı bir şekilde etkili çalışmaya başlaması için belirli bir rehabilitasyon süreci uygulanır ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için çalışılır.
- Rehabilitasyon sürecinde uzmanların uygulamaları kadar sağlıklı beslenme de oldukça önemlidir. Bu sebeple doktor kontrolünün dışındaki dönemlerde uzmanın vermiş olduğu beslenme programına harfiyen uymak gerekir.
- Bu sayede daha kısa sürede eski sağlığa ulaşmak mümkün olacaktır.
BİZE ULAŞIN
