BİZE ULAŞIN
İnsan vücudunda hayati fonksiyonların düzenlendiği birçok sistem vardır. Bu sistemlerin düzgün çalışması ile yaşama devam edilir. Sindirim sistemi yaşamak için beslenmek zorunda olmayı kontrol eden ve düzenleyen sistemdir. Ağızdan başlayarak anüs ile son bulan bu sistemin birçok elamanı vardır. Bu elemanlar birbirleriyle uyum içerisinde çalışmakla yükümlüdür. Sindirim sistemi elemanlarının biri veya birkaçının çalışmaması tüm sistemleri etkiler. Sindirim sisteminin önemli bir elemanı olan mide birçok fonksiyona sahiptir. Midede oluşan birtakım sorunlar hem sindirim sistemine hem de diğer sistemlere zarar verir. Midede birçok hastalık meydana gelirken fıtık da bu sorunlar arasında yer alır.
Fıtık, anatomik bazı bozulmalardan ötürü midenin üst kısmında kasların gevşemesine ve bu kısmın yemek borusuna doğru sarkmasına neden olur. Diyafram, göğüs ile karın boşluğunu birbirinden ayıran geniş kas bölgesidir. Nefes alıp verme esnasında diyafram kaslarından yardım alınır. Mide ise diyaframın alt kısmında bulunur.
Bazı fiziksel sorunlardan dolayı midenin üst bölümünün diyafram kasının aralığın yemek borusuna doğru sarkması ile fıtık meydana gelir. Hiatus adlı diyafram açıklığından yemek borusuna sarkan mide ciddi problemlere sebep olur. Fıtık yaşa bağlı olarak gelişen hastalıklardandır. Bu sorunun şikayetçi olan hastaların büyük çoğunluğu 50 yaş üzerindedir. 60 yaşından sonra oluşan fiziksel sorunlarda midede fıtık oldukça sık gözlenir.
Fıtığın en önemli sebebi karın içinde basıncın artmasıdır. Karın bölgesindeki aşırı yağlanma sonucu göbek oluşumu midenin işlevini yapamamasına ve fıtığa neden olur. Midede oluşan fıtık çoğu zaman ''kayma türü'' şeklinde olur. Bu türün dışında paraösefegal türündeki fıtık ise kadınlarda görülen fıtık şeklidir.
Midede oluşan fıtığın en büyük nedenlerinden biri yaş faktörüdür. Yaşa bağlı bir şekilde anatomik olarak bazı gevşemeler ve zayıflamalar meydana gelir. Midenin kaslı yapısı vardır. Bu yapının gevşemesi ve zayıflaması dolayısı ile diyaframdan yemek borusuna doğru kaymalar meydana gelir. Bu durumda kişinin midesinde fıtık oluşur. 50 yaşından sonra fıtığa sık rastlanır. 65 yaşına gelindiğinde ise her 2 kişiden birinde fıtık görülür.
Sürekli ağır yük kaldırma ve ağır yüklerle çalışmak zamanla fıtığa neden olur. Sık sık ağırlık çalışmalı spor yapanlar, nakliye işindeki taşıyıcılar veya dengesiz yük kaldıran kişilerin karnının iç hacmi sürekli olarak artarak mideyi etkiler ve sonucunda fıtık meydana gelebilir.
Karında basıncın artması tüm iç organlara baskı yapar. Mide kaslı bir yapıya sahip olduğundan bu basınçtan çok etkilenir. Aşırı kilolu olmak, sürekli ağır yük taşımak ve karın bölgesinde aşırı yağlanma karındaki iç basıncı artırarak midenin zarar görmesini neden olur. Bu durum uzun yıllar sürdüğünde ileri yaşta fıtık meydana gelir.
Sürekli kusmak mide ve yemek borusunda şok etkisi yaratır. Kusmanın devamlı olması halinde zamanla midenin yemek borusuna sarkarak fıtık oluşması ihtimali artar.
Ikınma hareketi mideyi yukarı yönlü harekete geçirir. Bu hareket tekrarlandıkça midenin üst kısmı yemek borusuna doğru sarkmaya başlar. Hamilelik döneminde kadınların ıkınması sonucu midede fıtık anne adaylarında sıkça meydana gelir.
Midenin kaslı bir yapı olmasından dolayı kas dokusundaki hasarlar başka hastalıklara neden olur. Bazı kişilerde kas hastalığından dolayı mide kasları da zayıflar, bu durumda fıtık gelişir. Ayrıca mide bölgesine alınan darbeler sonucu kas dokusundaki hasarlar da fıtığı meydana getirir.
Bazı insanlarda bağırsaklar genetik olarak aşırı hareketli olur. Bu hareketlilik karın bölgesindeki iç basıncı artırır. İç basıncı artan karın bölgesinde ilerleyen zamanlarda fıtık meydana gelir.
Sürekli olarak öksürük midede fıtığın oluşmasının nedenidir. Öksürükte karında iç basınç artar ve midede yukarı doğru bir hareket söz konusudur. Bu durumda zamanla fıtık gelişir.
Stres her hastalığı tetiklediği gibi midede fıtığı da tetikler. Stres sonucunda değişen hormonal denge ve metabolizma fıtığa neden olabilir. Bu sebeple stresin vücudun her tarafına direkt etkisi olduğunu unutmamak gerekir.
Aşırı kilo tüm sindirim sistemini etkiler. Karın bölgesinde aşırı yağlanma iç basıncı artırır. Ayrıca midenin işlevini yerine getirmesini engeller. Bu durumda zamanla mide ve başka bölgelerde fıtık meydana gelebilir.
Midenin yemek borusuna doğru sarkması sonucunda fıtık oluşur. Bu sorun kişinin hayat kalitesini düşürerek sindirim problemleri yaşanmasına neden olur. Fıtık aynı zamanda reflü hastalığını da tetikler. Bu durumda hastanın midesel sorunları daha ciddi hale gelir. Genel olarak midede fıtık varlığı belirtilerin görülmesi ile anlaşılır. Kişinin midesinin bir kısmının yemek borusunu sıkıştırması sonucu yutkunmada zorluklar ve sürekli şişkinlik hissi oluşur.
Yemek yedikten sonra sürekli geğirme yaşanır. Bazen solunumda güçlük ve boğulma meydana gelir. Bu tür sorunlar ciddiye alınmadığında hastalık reflüye neden olur. Reflüde ise mide asidi sürekli olarak boğaza, ağza veya yemek borusuna kaçar. Bu da ekşime ve yanma hissi verir. Bu tür şikayetleri olan kişilerin mutlaka doktora gitmesi gerekir. Doktor tarafından çeşitli teknikler ile midede fıtığın teşhisi konur. Bu aşamadan sonra hastalığın seyrine göre tedaviye başlanır.
Midede oluşan fıtık, midenin üst tarafının yemek borusuna doğru sarkması sonucu oluşur. Bu durum gerek nefes almada zorluk gerekse yemek yedikten sonra yutkunmada zorluk yaşatır. Özellikle hastalığın ilerlediği zamanlarda mide yemek borusuna doğru aşırı sarkıp oradaki boşluğu doldurur ve kişi yutkunma sırasında aşırı acı ve zorluk hisseder.
Fıtığın en önemli belirtisi midede yanma sayılabilir. Midenin sindirimi tam yapmaması, besinlerin tam olarak mideye ulaşamaması ve reflü gibi sorunlar midede yanma ve şiddetli ağrılara sebebiyet verir. Midedeki yanmalar bazen şiddetli ve çok acılı olur. Bu durumda kişi yemek yemekten kaçınır hale gelir. Özellikle bu durumun yemek yedikten sonra meydana gelmesi yemekten kaçınmayı da destekler.
Midede meydana gelen fıtık yemek borusuna doğru sarktığından dolayı sadece mideyi etkilemekle kalmaz. İlk olarak yemek borusunda ve diyaframda baskı oluşur. Bu durumda göğüs kemiği arkasında ağrılar oluşur. Bunun yanında karında baskı yaptığından karın ağrısı meydana gelir. Ayrıca fıtık dolayısı ile sindirimde oluşan zorluklar sonucu ince bağırsak ve böbreklerde ağrılar hissedilir.
Midesinde fıtık bulunan kişiler sık sık geğirme durumu ile karşı karşıyadır. Midenin diyaframa baskı yapması sonucu karın içinde basınç ve gaz oluşumu meydana gelerek sürekli geğirme ihtiyacını doğurur.
Midesinde fıtık bulunan kişiler zamanla reflü hastalığına yakalanabilir. Bu iki durum yemeklerin midede yeterince sindirilememesine neden olur. Daha sonra mide asidinin de etkisi ile yemek ve sıvı artıkları midenin üst kısmına sıkışarak yemek borusundan ağza gelir. Eğilirken veya yatma pozisyonunda bu durum sıkça yaşanır. Bazı durumlarda kusma gerçekleşir. Kusma fıtığın ileri safhalarında kanlı şekilde olur. Kusmukta kan gözlenmesi de olasıdır.
Fıtığın belirtilerinden biri de boğulma hissidir. Fıtık karın içinde basıncı artırır ve diyaframa sarkarak ağırlık oluşturur. Bu durum da kişide yoğun öksürük, nefes almada zorluk ve boğulma hissi meydana getirir.
Fıtıktan dolayı yemek borusunda hasar meydana gelir. Bu durumdan soluk borusu ve ses nodları da etkilenir. Kişinin ses tellerinde fıtıktan dolayı hasar oluşur.
Midedeki fıtık sindirimi de olumsuz etkiler. Sindirimin yapılmaması hem metabolizmayı hem de bağışıklığı düşürür. Bu durumda solunum yolunda rahatsızlıklar ve zatürre meydana gelir.
Diyaframın mideden dolayı baskılanması sonucunda nefes almada güçlük yaşanır. Daha sonra ise bu durum bağışıklığın düşmesi ile beraber solunumda bozukluk meydana getirir. Solunum yolu hastalıklarıyla birlikte nefes almada zorluklar yaşanır.
Meydana gelen fıtık sadece mideyi değil, bağırsak sistemini de etkiler. Zamanla tuvalete çıkma alışkanlığı da değişir. Kişide ishal veya kabızlık görülür. Hastalığın ileri durumlarında idrarda kan görülebilir. Bunun yanında dışkıda normal renginden daha koyu ve normal formundan daha katı bir görünüm oluşur.
Midenin yemek borusuna doğru sarkması ile oluşan fıtık kişi için büyük sorunlar yaratır. Mide insan vücudu için hayati öneme sahip bir organdır. Sindirimde ikinci aşamada görev yapan bu organın işlevini yerine getirememesi önemli riskleri de beraberinde getirir. Midede meydana gelen fıtığın yaş ile olan ilişkisi olayın ciddiyetini de arttırır. 50 yaşından büyük kişilerin dörtte birinde, 65 yaşından büyüklerin ise yarısında bu hastalık görülür. Fıtık midede diğer hastalıklara da zemin hazırlar. Bunlardan biri de reflüdür. Midede fıtığı olan kişilerin %40'ında reflü görülür.
Hastalar fıtık ve reflü ile beraber çok sıkıntılar yaşar. Yatma veya öne eğilme sırasında mide asidi ağza ve genze gelir ve bu bölgeleri yakar. Göğüs kemiğinin arkasında ağrı hissedilir. Midede sürekli bir ekşime ve öğürme hissi oluşur. Bazı kişilerde solunum yolları sorunları, kronik öksürüğe neden olur. Fıtık asit reflüsü ile birleşince yemek borusunda erozyon ve kanamalara sebebiyet verir. Bunun yanında tedavi edilmezse bu hastalıklar anemi, yutkunmada güçlük ve yemek borusunun kapanması gibi ciddi sorunlara neden olur.
Midede meydana gelen fıtık sonucunda zamanla anatomik olarak zayıflamış ve gevşemiş mide kasları kendini salmaya başlar. Diyafram kasları hareketli bir yapıdadır. Soluk alıp verme sırasında kasılıp gevşer. Formu değişen midenin özellikle üst kısmı diyaframda oluşan açıklıktan yemek borusuna doğru sarkar. Bu durum nefes almada güçlük, yutkunmada zorluk ve zamanla reflü, mide kanseri gibi hastalıklara yol açar.
Fıtıklar tedavi edilmediğinde büyüyerek ciddi sağlık sorunlarına neden olur. Fıtık hastanelerin gastro servislerinde muayene ve tanı yöntemleri ile tespit edilir. Fıtığının derecesine göre ilaç tedavisi veya ameliyat seçeneğinden biri tercih edilir. Mide fıtığının tanısı için bazı yöntemler kullanılır. İlk olarak; kan testi uygulanır. Bu test ile anemi varlığına bakılır. Çünkü fıtığın bir belirtisi de anemiye neden olmasıdır.
Bir diğer yöntemde ise; yemek borusu, mide ve ince bağırsağı görüntülemek amacıyla özofagramı yöntemi uygulanır. Bu yöntemde kireçli sıvı olan baryumlu çözelti içilir. Bu sıvı yemek borusu, mide ve ince bağırsağın X ray cihazı ile görüntülenmesini sağlar. Bu sayede midenin sarkmasının derecesine bakılır.
Devamındaki yöntem ise endoskopidir. Bu yöntemde ucunda kamera olan bir esnek tüp ağızdan mideye kadar uzatılır. Bu boru ile istenilen kısımlar fotoğraflanır ve midede iltihap varlığı incelenir.
Son olarak manometri yönteminde mide içindeki basınç ve hareket incelenir. Sayılan bu yöntemlerde hastalığın kesin teşhisi yapılır ve ilerleme derecesi öğrenilir. Buna uygun olarak tedaviye başlanır.
Midede oluşan fıtığın tedavisinde ilk olarak ilaç tedavisi uygulanır. Fıtıktan dolayı yaşanan sorunların önüne geçmek ve diğer mide hastalıklardan korunmak amacıyla ilaç kullanımına başvurulur. Bu sorunların başlıcaları; midede ekşime ve kusmadır. Midede oluşan asitleri nötralize eden, maalox, antiasit pastilleri, gelusil, tums, mylanta ve rolaids ilaçları verilir. Bunun yanında midede asit üretimini azaltması için de simetidin, famotidin, nizatidin ve razitidin gibi ilaçlardan da yardım alınabilir.
Midenin üst kısmının diyafram kaslarını sıkıştırarak yemek borusuna doğru uzanması yemek borusunu tahriş eder. Bu durumda ciddi sorunlar meydana gelebilir. Hasta nefes almada ciddi zorluk ve boğulma tehlikesi yüzünden ameliyat edilir. Her ameliyatın olduğu gibi, mide fıtığı ameliyatının da riskleri bulunur. Fakat ameliyatı yapmamak daha büyük riskler taşır. Laparoskopik ameliyat ile karın bölgesindeki iç organların görülmesini sağlayan bir cihaz karın içine konur ve bu bölge incelenir.
Bu yöntemde sorunlu bölgeye 0,5-1 cm'lik kesik açılır. Buradan işlem gerçekleştirilir. Bu ameliyatta anestezi riski ve kalp yanması sorunları oluşabilir. Fakat genel olarak güvenli bir ameliyat çeşididir. Mide fıtığı ameliyatı sonrasında hasta 10 gün içinde taburcu edilir. Kesik bölgenin düzenli pansumanının yapılması ve hijyenin sağlanması halinde mide mikrop kapmaz. Ayrıca ameliyat sonrasında doktorun verdiği ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır.
Fıtık ameliyatı oldukça kolay ameliyat türlerinden biridir. Kişinin fıtıktan dolayı hayat kalitesinin düşmesi, mide kaynaklı başka hastalıkların oluşması sonucu cerrahi operasyona başvurulur. Bu ameliyatlar açık veya kapalı olarak yapılır. Ameliyattan sonra doktor tavsiyelerine uyarak ve fıtığın tekrarlamaması için korunma yöntemlerini yaparak mide fıtığından kurtulunabilir. Fakat ameliyat denince korkan ve kaçan kişiler hastalığın ciddiyetinin artmasına ve başka yerlere de etki etmesine davetiye çıkarır.
Fıtık büyüme özelliği olan bir durumdur. Ayrıca midede meydana geldiği için reflü, ülser, gastrit hatta mide kanserlerine kadar ciddi hastalıklara neden olur. Bunun yanında sindirimin tam yapılamaması yüzünden zamanla bağırsak ve karaciğer de işlevsel olarak etkilenir ve sindirim sistemi yavaşlar. Midede meydana gelen fıtık yüzünden sürekli öksürme ve öğürme durumu yaşayan kişilerde yutkunma refleksi zarar görür. Çok nadir olmakla beraber tedavi edilmeyen fıtıklar koma veya ölümlere neden olabilir.
