BİZE ULAŞIN
Oluşum nedenleri henüz tam olarak bilinmese de hormonal dengesizlikler ve genetik faktörlerin rahim kistinin oluşumunda rolü büyüktür. Zararlarından korunabilmek için en doğru adım düzenli kontrollerin sağlanmasıdır.
Rahim kistleri, kanserojen olmayan rahim içi, dışı ve duvarında gelişen anormal hücre bölünmeleriyle oluşan, kanser niteliği taşımayan iyi huylu tümörlerdir. Rahimde bulunan hücrelerin çeşitli şekillerle anormal gelişme ve büyüme göstermesiyle birlikte kistler oluşur. Özellikle 30 ve 40'lı yaşlar itibarıyla yaygın olarak görülür. Genellikle zararsız bir hastalıktır. Rahim kistlerinin, bazı durumlarda hissedilmediği ve hayat boyu fark edilmediği olur.
Birçok kadının sıklıkla karşılaştığı hücrelerin anormal bir şekilde çoğalmaları ile oluşan kistler birbirinden farklı özellikler göstermeleri durumunda farklı şekilde kategorilendirilirler.
Rahimde kistin neden oluştuğu doktorlar tarafından henüz keşfedilememiş olsa da oluşumuna neden olan bazı faktörler şu şekilde sıralanabilir.
Rahim duvarlarının kalınlığını ayarladığı bilinen östrojen ve progestoron hormanlarının özellikle doğum döneminde bulunan kadınlarda yüksek düzeye ulaşması kist oluşumuna neden olabilir. Bu hormonlardaki artış kadınların menopoz dönemine kadar devam ettiğinden oluşan kistin büyümesi de bu döneme kadar devamlılık gösterebilir. Menopoz sonrası dönemde ise östrojen ve progestoron hormonlarının üretim düzeyindeki azalma ile birlikte rahimde oluşan kist küçülmeye başlayacaktır.
Bireyler birçok özelliğini ailelerinden kalıtsal yollar ile alır. Bireyin annesi veya kız kardeşinde rahim kisti görülüyorsa kendisinde de bu kistin görülme olasılığı oldukça yüksektir.
Bu kistin görülmesinde etnik köken en önemli etkenlerden birisidir. Etnik kökeni Afro-Amerikan olan kadınların saf beyaz ırk kadınlara oranla 3 kat daha fazla rahimlerinde kiste rastlandığı biliniyor. Ayrıca Afro-Amerikan kadınlar bu kistin etkilerini çok daha ağır ve hissedilir yaşarlar.
Genellikle 10 yaş ve öncesinde regl olmaya başlayan bireylerin rahimlerinde ilerleyen yaşlar kist görülme olasılığı oldukça yüksektir. Bu durumun sebebi tam olarak bilinmese de erken yaşta gerçekleşen menstrual döngünün bireylerin ilerleyen yaşlarında çeşitli hastalıkların oluşma riskini artırdığı bilinir.
Yukarıda belirtilen sebepler dışında aşırı kilo alımı, çeşitli hastalıkların geçirilmesi için kullanılan ilaçlar, takviye olarak alınan insülin, hiç doğum yapmamak gibi nedenler ile de rahimde kist oluşabilir.
Rahim içerisinde oluşan kistin çeşitli sebepler ile fazla büyümesi ve kistin yırtılması ile birlikte kist içerisindeki sıvı açığa çıkar. Bunun sonucunda oldukça tehlikeli durumlar oluşabilir. Büyük kistlerin patlaması ile birlikte karın içinde yoğun kanama sonucunda ağrı, göz kararması, bayılma gözlemlenebilir. Bu durum bireyin hayatını tehdit edebilecek boyutlara ulaşabilir. Bu durumları kontrol altına alabilmek için acil ameliyat gerekebilir. Kist patlaması durumunda halsizlik, mide bulantısı, baş dönmesi gibi durumlar oluşacağından kist aşağıdaki belirtiler gözlemlendiğinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Rahimde patlayan kistler her zaman büyük problemlere neden olmayabilir. Eğer rahim kisti küçük bir boyutta ise patlayan kistin etkisini hissedilmez ve normal yaşama devam edilir. Küçük kistlerin patlaması sonucu oluşan belirtiler geçici olur.
Rahim kistleri genellikle kadınlar tarafından farkına varılmayan bir hastalık olabilir. Bunun nedeni bu kistin belirtilerinin bazı kişilerde görülmemesi ya da oldukça hafif görülmesidir. Çok sık rastlanılmayan rahim kistlerinin belirtileri aşağıdaki şekilde sıralanabilir.
Rahim bölgesinde oluşan tümör normal şartlarda en fazla 7 gün sürebilecek regl kanamasının daha uzun süre sürmesine neden olur. Regl dönemi sürekli olarak 7 günden uzun sürüyorsa bu durum vücutta yaşanan bir olumsuzluğa işarettir. Nedeni kist olabilir. Aynı zamanda normal regl döngüsü içerisinde aşırı kanama gözleniyorsa rahimde kist varlığından şüphelenilebilir. Zaman kaybetmeden doktora gitmek en doğru adım olacaktır.
Adet döneminden önce ve sonra oluşan lekelenmeler büyük bir hastalığın ya da kistin habercisi olabilir. Bundan ötürü regl öncesi ve sonrası lekelenmeler hafife alınmamalı, mutlaka doktor kontrolünde takibi yapılmalıdır.
Rahim bölgesinde oluşan kist sürekli olarak idrar yapma isteği duyulmasını sağlar. Aynı zamanda idrar yapımı aşamasında baskı hissedilir ve idrar yapmak zorlaşır.
Yukarıda belirtilenler dışında rahminde kist oluşan bireyin iki regl dönemi arasında kanama, şişkinlik hissi, kasık veya göbek bölgesinde şişmanlama, kabızlık, cinsel ilişki esnasında ağrı yaşanması, gebelik esnasında düşük gibi belirtiler de kadınlarda gözlemlenen diğer rahim kisti belirtilerindendir.
Rahim kistleri genellikle zararsız ve çok fazla rahatsızlık vermeyen anormallikler olarak bilinse de vücutta çeşitli komplikasyonlara neden olabilir. Bu rahatsızlıkların önüne geçebilmek için ise mutlaka doktor kontrolünde tedavi gerçekleştirilmelidir. Tedavinin gerçekleştirilmesi ve hangi tedavi yönteminin uygulanabileceğinin belirlenebilmesi için mutlaka bu hastalığın tanısı koyulmalı ve derecesi teşhis edilmelidir.
Rahimde kistin tanısının koyulabilmesi için öncelikli olarak belirtileri fark eden bireyin doktora başvurması gerekir. Hissedilen belirtiler doğrultusunda doktor hastayı fiziksel olarak muayene eder. Eğer kist orta ya da büyük boyutta ise fiziksel muayene sırasında doktor tarafından fark edilebilir. Ancak bazı kistler doktorun gerçekleştirdiği bu fiziksel muayene ile fark edilemez. Bu kistlerin tanısının koyulabilmesi için çeşitli görüntüleme yöntemleri mevcuttur. Bu görüntüleme yöntemlerini aşağıda bulunan şekilde sıralayabiliriz.
Bu kistler genel olarak hamile kalmayı engellemez ancak kistin oluştuğu dönemde hamile kalmanın zorlaştığı gözlenebilir. Ayrıca kistin tedavi aşamasında kullanılan ilaçlar ya da çeşitli tedavi yöntemleri hamileliği olumsuz olarak etkileyebileceğinden hamile kalmak bu dönem içerisinde önerilmez. Hamile kalmayı engelleyen kist türü ise çikolata kisti olarak bilinen kist türüdür.
Oluştuğu bölgenin çevre dokularında yapışıklık oluşmasına neden olan çikolata kistleri doğal yollardan hamile kalmaya engel olur. Tedavi sürecinin ardından da eğer 6 ay içerisinde hamile kalınamıyorsa bireyin doğal yollarla hamile kalması mümkün değildir. Ancak bu kistin tedavisini görmüş bireyler tüp bebek yöntemine başvurarak hamile kalabilirler.
Vücutta oluşan bütün anormal durumların o an rahatsız etsin ya da etmesin mutlaka tedavi ettirilerek vücudun normal sağlığına kavuşması sağlanmalıdır. Aksi halde vücutta oluşan bozukluklar bireyin hayatını o an olmasa bile sonrasında büyük ölçüde olumsuz olarak etkiler ve yaşam kalitesini düşürür.
Hastanın rahminde oluşan kistin boyutu değerlendirilerek iki farklı ameliyat yöntemi uygulanabilir.
Rahim kistini besleyen damar bulunarak bu damarların tıkanması sağlanır. Bu damarın tıkanması ile birlikte kist beslenemediğinden küçülür. Küçülen kist zamanla kendiliğinden yok olur.
Kist dokularını yok edebilmek için yüksek enerjili ultrason dalgaları kullanılır. Bu yöntem kistin yakılmasını sağlar. Uygulamaya aynı zamanda eritme de denilir.
Özellikle hormonların düzensiz olarak salgılanmaya başladığı zamanlarda hormon takviyesi birçok hastalığın tedavisi için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem birçok hastalığın tedavisinde oldukça olumlu sonuç verirken rahim kistlerinin küçülmesine de büyük ölçüde yardımcı olur. Hormon tedavisinin diğer yöntemlere göre avantajlı yönleri şu şekildedir;
İlaçlar rahim kistlerinin yok olmasını sağlayamasalar da hissedilmeyecek kadar küçülmesine yardımcı olabilirler. Ayrıca ilaçlar ile kistin ortaya çıkardığı rahatsızlıkların önüne geçilebilir. Rahim kistinden korunmanın yollarına dair kesin bir çözüm henüz ortaya koyulamamıştır. Rahim kisti genel olarak büyük rahatsızlıklar oluşturmasa da sonradan kansere dönüşme ihtimali veya kist patlaması gibi durumlara sebep olabileceği kesinlikle unutulmamalıdır. Bu durumlar can kaybına neden olabileceğinden asla ihmal edilmeyerek doktora başvurulmalıdır.
Genellikle zararsız olarak birçok kişide görülen rahim kistleri zaman zaman çeşitli komplikasyonlar oluşturabilir.. Bu komplikasyonları aşağıda bulunan şekilde sıralayabiliriz.
