BİZE ULAŞIN
Suya ihtiyaç duymayan ve halk arasında dikensiz kaktüs olarak bilinen sukulent, yetiştiriciliği son yılların en gözde meraklarından biri haline gelen bitki konumunda. Kendi haline bırakıldığında bile uzun süre canlı kalabilen bu bitki çeşidi, diğer bitkilerin bakımıyla yeteri kadar ilgilenemeyenler için idealdir. Ayrıca sevimli görüntüleri ile bulundukları ortama hoş bir hava katarlar.
En büyük avantajları ufak saksıların içerisinde yetişmeye uygun olup az yer kaplamalarıdır. Bunun için evlerden ofislere kadar pek çok alanda süsleme amaçlı kullanılabilirler. Her ne kadar bakımı kolay olsa da **sukulent nasıl ekilir, nasıl çoğaltılır, nasıl sulanır
** konularında yeterli bilgiye sahip olunmalıdır. Sukulent bakımında dikkat edilmesi gereken konular hakkında bilgi sahibi olduktan sonra bu bitkiyi yetiştirmek oldukça kolaydır.
Sukulent bitkisinin ana türleri Aloe, Aeonium, Adromischus, Cotyledon, Graptopetalum, Graptosedum, Crassula, Echeveria, Gasteria, Haworthia, Kalanchoe, Pachyphytum, Rochea, Senecio, Peperomia, Rhipsalis, Sansevieria, Sedum ve Tillandsia olarak belirlenmiştir. Bu ana türlerin kendi özellikleri olan alt türleri bulunur. Aloe vera bir sukulent türü olup en bilinenlerinden bir tanesidir. Son yıllarda cilt bakımında kullanılmasıyla birlikte ünü daha da artmıştır.
Stapelia gigantea: Büyük saksılar ve bahçeler için uygun olan bu tür, yanlardan yavru vererek çoğalır. Çiçekleri yaz başında açmaya başlar, sonbahara kadar bitkinin üzerinde kalır. Görüntüsü deniz yıldızına benzer. Sukulent türleri içerisinde en çok dikkat çekenidir.
Huernia transmutata: Sukulent türleri arasında en gösterişli olanlarından biridir. Dış mekanlarda olanlarının çiçekleri yazın ve sonbaharda açarken, iç mekanda olanların üzerinde yıl boyunca çiçek görülebilir.
Andromischus cooperi: Yeşil üzerine kızıl bordo benekli etli yaprakları bulunan bu tür hızlı büyür ve ilkbahar başlarında çiçek açmaya başlar. Yaz ve bahar dönemlerinde yağmur suyunun altına konulabilir. Bu türün en büyük özelliği yağmur suyundan hoşlanmasıdır. İç mekanlarda olsalar bile bahar aylarında yağmurların başlamasıyla birlikte dışarıya çıkarılmalarında mahsur yoktur.
Crassula capitella: Bahar başlangıcında çiçek açan bu tür güneşle birlikte kırmızı bir renge sahip olur. Kırmızıların içerisinde bulunan yeşil yapraklar ile iki renkli bir görüntü ortaya çıkar.
Sedum rubrotinctum: Parlak yeşil yaprakları etli bir görünümdedir. Küme şeklinde büyür. Sarkan bir görüntü oluşturduğu için daha çok sepetlerde kullanılır. Saksılarda ise yaygın ve etraftan aşağıya doğru sarkan bir görüntü ortaya çıkar.
Sukulentlerin doğal yetişme alanı oldukça geniştir. Bitkinin birçok türünün doğal yayılım alanı Amerika Birleşik Devletleri, Meksika, Asya, Afrika gibi bölgelerdir. Çorak topraklarda, çöllerde bu bitkiye rastlamak mümkündür. Yayılımına bakıldığı zaman dünya üzerinde pek çok noktada sukulent bitkisinin yetiştiği görülür. Kapalı alanlarda ise güneş alan ve fazla soğuk olmayan bütün mekanlar sukulent yetiştirmek için uygundur.
Sukulent konusunda en kolay seçim saksı aşamasında yapılır. Her türlü saksı sukulent yetiştirmek için uygundur. Genellikle sukulent yetiştirmek için küçük toprak saksılar kullanılsa da herhangi bir saksı tercih edilebilir. Kökleri derine inmediği için derin bir saksıya da ihtiyaç yoktur.
Sukulentler fazla suyu sevmedikleri için su tutan topraklar yetişmeleri için uygun değildir. Bu nedenle su geçirme oranı yüksek, kumu iri taneli olan, çakıl içeren topraklar tercih edilmelidir. İçerisinde ponza taşları olan topraklar bitkinin daha kolay büyümesini sağlar.
Sukulent bakımında en önemli mesele su miktarını doğru ayarlamaktır. Drenajı yani boşaltım sistemi olan bir saksı içerisinde bulunan sukulent ile teraryum içerisinde bulunan bir sukulentin su ihtiyacı farklılık gösterir.
Sukulentlerin sulama işlemi, toprak tamamen kuruduğu zaman yapılmalıdır. Geniş bir ortamda ve su tahliyesi olmayan bir alanda bulunan sukulentlere sulama az az ve bütün alana yayılarak yapılır. Saksı içerinde bulunan sukulentlerde ise sulama, toprak kuruyunca az miktarda olmalıdır.
Sukulent saksıları bol güneş alan bir alana yerleştirilmelidir. Sabah saatlerinde direkt güneş altında olan, öğleye doğru ise güneş almayan yerler idealdir. Sıcak mevsimlerde dışarıda durmasında sakınca olmayan bitkinin kış mevsiminde soğuktan korunması gerekir. Sukulent saksıları az güneş alan bir yere konuldukları zaman bitkinin yaprak kısımları daha çok güneş alabilmek için fazla büyür, yapraklardaki fazla büyüme ise köklerin zayıflamasına yol açar.
Sukulent bitkilerinin bazı türleri belirli bir erişkinliğe geldiklerinde çiçek açabilir. Bazı sukulent türlerinde ise bitkinin henüz büyümeden çiçek açması mümkündür. Çiçekler sap kısmından uzar. Bodur sukulent türlerinde ise çiçekler bitkinin üst yapraklarında oluşabilir.
Sukulentin çiçek açması ancak doğru bir bakımla mümkün olur. İç veya dış mekanlarda yetiştirilen sukulentlerin çiçek açma biçimleri de birbirinden farklıdır. Aynı sukulent iç mekanda daha çok çiçek açarken, dışarıya çıkarıldığında yılın sadece çok kısa bir süresinde çiçek açabilir.
Sukulentler budamaya en az ihtiyaç duyan bitkiler arasındadır. Üzerinde bulunan sağlıksız kısımların bitkiden ayrılması yeterlidir. Dayanıklı bitkiler oldukları için budama işleminin yapılmaması çok büyük bir problem teşkil etmez. Ancak bitki üzerinde bulunan solan yapraklar genel görüntüyü olumsuz etkilediği için bunların temizlenmesi gerekir.
Sukulentlerin topraklarını değiştirmek bakımın en önemli kısmını oluşturur. Sukulentler saksılarından çıkarılmadan önce boş saksı hazırlanır. Alt katmandan başlayarak saksıya malzemeler yerleştirilir. Önce çakıl, üzerine kömür, yosun ve en üste toprak konulur. Daha sonra sukulent ekimi yapılır.
Saksı ve toprak değişiminin ilkbahar öncesi yapılması daha uygundur. Sukulent ekimi için hazır toprak kitleri satıldığı gibi, bu malzemelerin tamamı ayrı ayrı satın alınarak da toprak katmanları elde edilebilir. Özellikle cam saksılar için bu tür bir toprak hazırlığı yapmak dışarıdan bakıldığında daha estetik bir görüntü oluşturduğu için tercih edilir.
Sukulent türü bitkiler çoğalmaya oldukça elverişlidir. Çok çabuk köklenirler ve toprağa tutunurlar.
Sukulent çoğaltmak için farklı yöntemler uygulanabilir. Sukulent ne kadar sürede büyür sorusunun cevabı ekilen bitkinin türüne ve çoğaltma yöntemine göre değişir. Bazı sukulentler hızlı bir şekilde büyür, bazılarının büyüme süresi ise yavaştır. Ortalama bir haftanın sonunda köklenen sukulentler bir ay içerisinde büyümüş olurlar.
1. Kozalakta sukulent çoğaltma
Sukulent yaprakları koparıldıktan sonra kozalak üzerinde bulunan aralıklara yerleştirilir. Bu yöntem için yassı yaprakları olan sukulentler daha idealdir. Kozalağın tamamına yapraklar yerleştirildikten sonra çoğalmaları için bir kenara bırakılır. Yaprak yerleştirmede dikkat edilmesi gereken en önemli nokta yaprağın bitkiden koparılmış kısmının dışarıya bakması gerektiğidir. Bir süre sonra yaprakların kök kısımlarından yeni yavruların çıktığı görülebilir. Mevcut yaprak bu aşamada çürüyebilir ya da sağlıklı bir şekilde yaşamaya devam edebilir. Çıkan yeni sukulentler saksıya ekilerek çoğaltma işlemi tamamlanır. Kozalağın doğrudan güneş almayan ancak ışıklı bir ortamda bulunması gerekir.
2. Topraksız sukulent çoğaltma
Özellikle echeveria ve sedum cinsi sukulentlerin yaprakları toprak ya da su olmadan kendi başlarına çoğalabilirler. Bitkiden kopartılan yapraklar bir tepsi içerisine dizilir. Yaklaşık on beş gün kadar sonra yaprakların kopma noktalarından yavruların çıktığı görülebilir. Bu sırada sulama yapmaya gerek yoktur. Çıkan yavrular uygun saksılara ekilerek sukulent çoğaltma işlemi tamamlanır.
3. Suda sukulent çoğaltma
Sukulentleri suda çoğaltarak bir hafta gibi kısa bir sürede yeni sukulentlerin oluşmasını sağlamak mümkündür. Bunun için sukulent yaprakları sadece dibi değecek şekilde suya koyulur. Suyun klorsuz içme suyu olması ve bütün yaprağın suya temas etmemesi gerekir. Aksi takdirde yaprak tamamen çürür ve çoğaltma işlemi başarısız olur. Yapraklarda yavrular oluşmaya başladıktan sonra saksıya ekme vakti gelmiş demektir.
4. Toprakta sukulent çoğaltma
Bazı türlerde diğer bitkiden alınan çeliği doğrudan toprağa ekmek gerekir. Bazılarında ise toprağa ekilen sukulent yaprakları çürür ve köklenmez. Toprağa ekildiği takdirde çürümeyen türler doğrudan ana gövdeden koparıldıktan sonra başka saksıya ekilebilir. Eğer bitki toprakta çoğalmayan türdense koparılan yapraklar toprağın üzerine dizilir ancak ekilmez. Bu şekilde çoğalmaları beklenir. Toprağa dizilen sukulentlere ilk 24 saat boyunca su verilmez ve yaprakların yeni ortamlarına alışmaları beklenir. Bu sürenin sonunda az az sulamaya geçilebilir. Dikerek çoğaltılacak sukulentlerde ise bitkinin toprağa dikilmeden önce bir gün kadar bekletilmesi gerekir.
Sukulent aranjmanı yapmak da sukulent yetiştirmek kadar kolaydır. İsteğe göre seçilecek geniş bir saksı, tepsi ya da içerisine toprak koyulabilecek herhangi bir kap aranjmanın temelini oluşturabilir. Saksıda sukulent ekimi yapar gibi katmanlar halinde yosun ve toprak gibi malzemelerden zemin hazırlanır. Hazırlanan zeminin üzerine istenilen sukulent çeşitleri ekilir. Çiçeklerin arasına ahşap, plastik ya da cam süsleme malzemeleri de eklenebilir. Bu şekilde hazırlanan aranjmanlar ile hoş bir görüntü elde etmek mümkündür. Sukulent aranjmanları günümüzde sadece dekoratif amaçlı kullanılmaz. Bu aranjmanlardan yapılan gelin çiçekleri de yeni akımlardan bir tanesidir.
Adeta kendi içlerinde birer dünya olan teraryumlar, son yılların en yaygın süsleme biçimleri ve en popüler hediyelikleri arasındadır. Sukulentler fazla su istemedikleri için teraryum içinde yetişmeye en uygun olan bitkiler arasındadır. Teraryumda sukulent bakımı kolay olsa da sulama noktasında dikkatli olmak gerekir. Teraryum camı içeriye doğru kırdığı için bitki, normalden daha fazla sıcaklığa maruz kalır. Bu nedenle doğrudan güneş ışığı alması engellenmelidir. Sulama ise saksıda bulunan sukulentlere göre daha az olmalıdır. Hatta damlatma şeklinde sulama teraryum için daha uygundur. Çok fazla su verildiği zaman çürüme meydana gelebilir.
Sukulentlere genellikle yanlış bakım zarar verir. Sukulent toprağının yapısının sıkı olması, geçirgen ve nem tutan bir yapıda olmaması bitkinin çürümesine neden olur. Bunun yanında aşırı sulamak da sukulentler için uygun değildir. Fazla sulanan bitkilerde çürüme ve bozulma görülebilir.
Ayrıca az ışık da sukulentler için zararlıdır. Fazla ışık ise yapraklarının yanmasına neden olur ve sukulent diri bir görüntü vermez.
