Diş İltihabı : Neden Olur, Nasıl Geçer?

Diş iltihabı ya da apsesi, genelde bakterilerin birikmesiyle oluşan bir enfeksiyondur. Bu iltihap akyuvar, ölü doku ve bakterilerden oluşan kötü kokulu bir sıvıdır. Tedavi edilmezse tüm vücuda zarar verebilecek rahatsızlıklara yol açabilir. Bu sebeple küçümsenmemesi gereken bir durumdur. İki tür diş iltihabı vardır. Biri diş kökünde diğeri ise dişle diş eti arasında oluşur. Diş kökünde oluşan apseler, genelde daha önceki bir diş tedavisi yüzünden, yaralanma ya da tedavi edilmeyen diş çürükleri yüzünden oluşur.

Diş iltihabının başlıca belirtisi, aniden ve şiddetli bir şekilde başlayan ağrıdır. Ağrının şiddeti iltihabın derecesine bağlı olarak artabilir. Bazı durumlarda kulağa ve çene kemiğine de ağrı vurabilir. Yüzde şişlik olabilir. İltihaplı bölgeye dokunulduğunda ağrı artar. Sıcak-soğuk yiyecek ve içeceklere karşı hassasiyet oluşur. Genel bir halsizlik, ağzı açmakta zorlanma ve ateş yükselmesi gibi durumlar da görülebilir.

Diş İltihabı Neden Olur?

1. Diş temizliğine özen göstermemek

Diş ve diş etlerini düzenli olarak ve gerektiği gibi fırçalamamak, çok sert diş fırçası kullanmak, diş ipi kullanmamak iltihaba yol açan başlıca sebeplerdir. Bunların haricinde takviye olarak ağız yıkama suları da ağız içindeki bakterileri yok etmesi bakımından yararlıdır. Ancak kullanırken aşırıya kaçmamak gerekir.

2. Şekerli yiyecekler tüketmek

Şekerli ve karbonhidratlı gıdaların sık tüketilmesi bakterilerin çoğalmasını hızlandırır ve diş çürüklerine sebep olur. Bakteriler dişlerdeki çürük, kırık veya çatlaklar arasından ilerleyerek iltihap oluşumuna sebep olabilir. Bu nedenle bu gıdaların aşırı tüketilmemesi veya tüketildikten sonra dişlerin fırçalanması ağız sağlığı açısından önemlidir.

3. Çürük dişler

Dişlerdeki çürüklerin ihmal edilmesi bakterilerin diş etlerinde kolayca ilerlemesine ve enfeksiyon oluşmasına sebep olur. Bu yüzden çürük dişlerin ihmal edilmemesi ve mutlaka diş doktoruna gidilip tedavi ettirilmesi gerekir.

4. Diş minesinde kırık veya çatlak

Diş minesinde oluşan kırık veya çatlaklar, aynı çürüklerde olduğu gibi bakteriler için dişin içerisindeki yumuşak tabakaya doğru bir yol oluşturur. Bu tabakanın bakterilerden etkilenmesiyle de enfeksiyon oluşur ve apse ortaya çıkar.

5. Diş gıcırdatma

Diş gıcırdatma veya dişleri sıkma (özellikle geceleri uyurken yapılır) yüzünden dişin hasar görmesi de iltihap nedenleri arasındadır. Bu hemen oluşmaz, zamanla olan bir durumdur. Ancak dişin iç dokusunun hasar görmesine ve iltihaplara yol açabilir.

6. Yiyecek artıkları

Dişlerde biriken yiyecek artıkları iyi temizlenmelidir. Aksi halde diş ve diş aralarında kalan yiyecek artıkları bakteri oluşumuna zemin hazırlar. Bazı diş eti rahatsızlıkları da bu süreci hızlandırabilir. Yemek artıklarının temizliğinde diş fırçalamanın yanı sıra diş ipi kullanmak da etkili bir temizleme yöntemidir.

7. Zayıf bağışıklık sistemi

Bağışıklık sisteminin zayıf olması veya güç kaybı gibi durumlar da diş apsesine sebep olabilir. Diyabet benzeri altta yatan bir sağlık problemine bağlı olarak da vücut güçten düşebilir. Böyle durumlarda ağız bölgesi bakterilere ve enfeksiyon oluşumlarına açık durumda olur.

Diş İltihabı Nasıl Geçer?

1. Hidrojen peroksit ve karbonat

Hidrojen peroksit (oksijenli su) ve karbonatı eşit miktarda karıştırın ve bu karışımla dişlerinizi fırçalayın. Özellikle diş etrafına yoğunlaşın. Karbonat plakların ortadan kaldırılmasını sağlar. Dişleri dezenfekte eder ve parlatır. Hidrojen peroksit içeren ağız suları ile gargara da yapabilirsiniz.

2. Adaçayı

Diş iltihabı bitkisel tedavi yöntemleri oldukça çeşitlidir. Adaçayı da diş eti şişliğini azaltmaya yardımcı olan ve aynı zamanda enfeksiyonu tedavi eden anti-bakteriyel özelliklere sahip bir bitkidir. Kaynamış suya iki yemek kaşığı adaçayı ekleyin ve yaklaşık 5-10 dakika demlenmeye bırakın. İltihaba iyi gelmesi için bu su ile günde 2-3 kez ağzın çalkalanması gerekir. Aynı işlemi nane yaprağı ile de yapabilirsiniz.

3. Zerdeçal

Zerdeçal, içerisinde kurkumin bileşeni bulundurması sebebiyle muhteşem bir doğal anti-inflamatuar olarak kabul edilir. Aynı zamanda güçlü bir antioksidandır. Bir çay kaşığı toz zerdeçal ve bir miktar suyu karıştırın. Dişlerinizi fırçaladıktan sonra bu macun kıvamına getirdiğiniz karışımı iltihaplı dişinize uygulayın ve 15-20 dakika bekletin. Sonrasında ılık su ile ağzınızı çalkalayın. Bu işlemi günde 2 defa yapabilirsiniz.

4. Tuzlu su

Diş iltihabına tuzlu su da fayda gösterir. Tuz, antiseptik ve anti-bakteriyel özelliklere sahip olmasından dolayı, iltihaplanmayı azaltır, ağrıları hafifletir ve enfeksiyonun atılmasına yardımcı olur. 1 talı kaşığı tuzu bir bardak ılık suya ekleyin ve tuz tamamen çözünene kadar karıştırın. Ağzınızı bu suyla çalkalayın. Günde 2-3 defa bu işlemi uygulayabilirsiniz.

5. Siyah çay

Poşet siyah çayla da iltihabı önleyebilirsiniz. Siyah çay tanen maddesi içerir ve bu madde ağrı ile iltihap oluşumunu azaltmaya yardım eder. Siyah çay poşetini ılık su içinde birkaç dakika kadar bekletin. Daha sonra sudan çıkarıp süzün ve bu poşeti etkilenen dişinizin üzerine koyun. Birkaç saatliğine ya da gece boyunca üstünde tutabilirsiniz. Sonrasında ağzınızı ılık tuzlu su karışımıyla çalkalayın. Bu işlemi günde bir defa uygulayın.

6. Karanfil

Karanfil de dişle ilgili problemlerde ve iltihaplanma durumlarında oldukça etkilidir. Antiseptik ve analjezik özelliklere sahip olan karanfil diş ağrılarını yatıştırır, iltihaplanmayı giderir. İltihaplı diş üzerine bir adet karanfil tanesi koyun ve suyu çıkana kadar çiğneyin. Bu suyun ağzınızın içinde yaklaşık 30 dakika kalmasını bekleyin ve sonra ağzınızı ılık suyla çalkalayın. Pamuk üzerine birkaç damla karanfil yağı damlatıp iltihaplı diş üzerinde birkaç dakika bekletmek de başka bir kullanım şeklidir.

7. Sarımsak

Sarımsak doğal bir antibiyotik olarak kabul edilir. Diş apsesi tedavisinde etkilidir ve diş kökünde oluşan enfeksiyonun yayılmasını önler. Bir diş taze sarımsağı iltihaptan etkilenen dişinizin üzerine koyun ve ağrı sakinleşinceye kadar çiğneyin. Sonrasında çiğnenmiş sarımsağı atın ve ağzınızı ılık suyla çalkalayın. Ağız kokusu oluşmasın isterseniz suyun içine birkaç damla karanfil yağı damlatabilirsiniz. Bunu yapmak istemezseniz iltihaplı dişinize sarımsak yağı da sürebilirsiniz. Bu iki işlem de birkaç haftalığına günde 2-3 defa uygulanabilir.

Diş İltihabında Bilinmesi Gerekenler

• Ağız ve diş iltihapları bütün vücudu tehdit edebilir. Kan dolaşımı ile kalp ve böbrek gibi organlara ulaşıp onlara zarar verebilir. Bu sebeple geç olmadan tedavi edilmesi gerekir. Eğer iltihap diğer organlara ulaştıysa artık tıbbi bir müdahale gerekebilir. Bu durumda uzman bir doktora başvurulması önerilir.
• Diş ağrıları bazen sıcak veya soğuk uyaranlarla rahatlatılabilir. Diş iltihabına buz iyi gelir mi diye sorarsanız, belki ağrıyı rahatlatabilir ama iltihap için bir etki göstermez.
• Hamilelerin ve emziren annelerin diş apsesi sorunu ile karşılaşması durumunda bitkisel çözümlere başvurması tavsiye edilmez.
• Bitki yağları kullanılırken çok dikkatli olunmalıdır. Bazı esansiyel yağlar çok güçlü olduğu için yanlışlıkla yutmak yan etkilere sebep olabilir.