Burun Kanaması : Neden Olur, Nasıl Geçer?

Her yaşta insanın hayatının bazı dönemlerinde farklı nedenlerle karşılaştığı burun kanamasının tıbbi ismi epistaksis olarak bilinir. Burun yapı olarak en ufak bir darbeyle bile kanayabilecek kadar hassastır. Kendi kendinize de bazı yöntemlerle tedavi edebileceğiniz bu kanamalara, tek tarafta ya da her iki tarafta rastlanabilir. Kanamalar burnun arka kısmında ya da ön kısmında görülür ve birkaç saniye ya da 10 dakika kadar sürebilir.

Burun Kanaması Neden Olur?

1. Kuru hava

Kuruyan burun zarları, kanama ve enfeksiyonlara karşı hassaslaşır. Çünkü burnun içinde çok ince damarlar bulunur ve kuru havadan çabuk etkilenirler. Özellikle çok soğuk havalarda burun mukozasının kuruması ve çatlaması kanamaya yol açar.

2. Burunda kemik eğriliği

Burun eğriliği tıpta “septum deviasyonu” adıyla bilinir. Burun delikleri arasında ince bir duvar mevcuttur ve bu duvar burnun merkezinde yer alır. Her iki burun boşluğuna eşit uzaklıkta yer alan bu duvar bazı insanlarda tek bir tarafa doğru eğik şekilde olabilir. Bu da burun boşluklarından birini genişletirken diğerini daraltır. Bu durum, nefes almada zorluk yaşanmasına ve kanamalara sebebiyet verir.

3. Sümkürme

Özellikle grip, nezle gibi hastalık dönemlerinde burnun kapalı olan kısmını açabilmek için sümkürülür. Bazen bu sümkürme öyle güçlü olur ki, burun damarlarında çatlamaya sebep olur. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde bu sebeple gelişen kanamalara çok sık rastlanır. Sümkürürken, burnun ne kadar hassas bir yapıda olduğu akla getirilerek çok zorlanmaması gerekir.

4. Solunum rahatsızlıkları

Genellikle bu tip kanamalara, sinüzit iltihabı, saman nezlesi ve alerjik rinit gibi solunum yolu enfeksiyonları sebep olur. Kuruyan burun mukozası kabuk oluşturur. Hassaslaşan burun, sümkürme, hapşırma ya da öksürük anında kanar. Kabuk olan burun mukozası yara halini alır. Bu da beraberinde kanamayı getirir.

5. Darbeler, kırıklar ve yaralanmalar

Kavga ya da kaza sonucu burna alınan darbeler, kırıklara ve şekil bozukluklarına sebep olabilir. Sonrasında şiddetli kanamalar görülebilir. Burun ya da yüz ameliyatlarından sonra da kanamalar meydana gelebilir. Ayrıca yabancı bir cisimle çocukların burunlarını karıştırması sonucu burnu koruyan tabakada tahriş meydana gelir, beraberinde kanamalar görülür.

6. Pıhtılaşma hastalıkları

Kanın pıhtılaşmaması sebebiyle oluşan hemofili gibi hastalıklarda, durduk yere burun kanamasıyla karşılaşılır. Bu hastalıklarda kanın pıhtılaşmasını sağlayan unsurlar eksik kalır. Vücutta gerektiği gibi kanamayı durduramaz ve uzun süreli, aniden oluşan kanamalar önlenemez.

7. Hipertansiyon

Hiper tansiyonun belirtileri arasında kanama da yer alır. Vücuttaki su-tuz endeksi, böbrek, sinir sistemi ve hormon seviyeleri tansiyonu etkileyerek kanamalara yol açabilir. Stres altında olanlar, çok tuz tüketenler, şeker hastaları, obezler, sigara ve alkol alışkanlığı olanlar yüksek tansiyonla karşı karşıya kalabilir. Bu da olası kanamaları beraberinde getirir. Hipertansiyon hastalarında burun kanaması baş ağrısına sebep olur.

Hipertansiyon İle Alakalı Tüm Detaylar İçin: Hipertansiyon Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

8. K vitamini eksikliği

Beslenme ile burun kanaması çok alakasız gibi görünse de, bozuk beslenme alışkanlığı ve kanın pıhtılaşmasını kolaylaştırıcı enzimler içeren K vitamininin eksikliği burunda kanamaya yol açabildiği gibi; basur, diş eti kanaması gibi sorunlara da sebebiyet verebilir.

9. Tümörler

Burun içinde bulunan sinüsler ve genizden kaynaklı kanamalar görülebilir. Bu kanamalar ciddi önem taşır ve sürekli tekrarlar yapıdadır. Mutlaka doktor kontrolünün yapılması gerekir.

10. Hormonal nedenler

Hamilelik döneminde hormon değişiklikleri burun kanamalarına neden olabilir. Kanamaya, artan kan basıncı sebep olur ve ciddi riskler taşımayan bir durumdur. Yine de doktor kontrolünün yaptırılmasında fayda var.

Sık Sık Burun Kanaması Neye İşarettir?

Sık sık oluşan burun kanaması, genellikle kronikleşmiş hastalıklarda özellikle pareniyal alerjik rinit ya da hipertansiyon gibi rahatsızlıklarda görülür. Bazı durumlarda endoskopla burun içine bakılıp, kanamanın yeri tespit edilerek kanayan damar yakılır ya da tampon uygulanır.

Çocuklarda Neden Olur?

Çocuklarda kanamaya, daha çok burnu karıştırma ve burna sert yabancı cisimler kaçması gibi durumlar sebep olur. Gece uykuda burun kanaması da çocuklarda sık karşılaşılan bir durumdur. Odanın sıcak ve kuru olması ya da var olan kan hastalıkları buna sebep olabilir. Çocuklarda burun kanamalarının görülme sebepleri:

• Üst solunum yolu enfeksiyonları
• Travma, düşme, kaza sonucu oluşan kanamalar
• Alerjik rinit
• Burnun karıştırılması ve burnun içine yabancı cisim kaçması
• Kan hastalıkları, trombosit azlığı, lösemi gibi ciddi rahatsızlıklar
• Böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları
• Uzun süre güneşlenme
• Sıcak hava

Burun Kanaması Nasıl Geçer?

Eğer burun, belli bir hastalık nedeniyle kanamıyorsa, özellikle kanın pıhtılaşması ile ilgili bir rahatsızlık söz konusu değilse kanama birkaç saniyeden on dakikaya kadar olan zaman diliminde kendiliğinden durur. Burun kanaması nasıl durdurulur konusu ilk yardım hususunda bilinçlenmek ve panik anında ne yapılacağını bilmek açısından önemlidir. Kendi kendinize kanamayı durdurabileceğiniz bazı yöntemler:

1. Boynu düz tutmak

Kanama esnasında yapılan ilk şey kafayı geriye atmaktır. Bu yapılan büyük yanlışlardan biridir. Kanamanın durmasına değil, genize doğru akmasına sebep olur. Başı çok hafif öne yatırarak durmak gerekir. Bu yöntem kanamanın kısa sürede durmasını sağlar.

2. Soğuk su ile burnu temizlemek

Kafayı ıslatmak, burnun içine pamuk yardımıyla tampon yapmak, boyuna buz koymak yine yanlış bilinen birkaç yöntemdir. Doğrusu, soğuk su yardımıyla fazla sümkürmeden burnun temizlenmesidir.

3. Burna iki parmak yardımı ile sıkıştırarak baskı uygulamak

Elin iki parmağı ile burun kemiğinin altından tutup sıkıca bastırarak sıkıştırmak yapılacak diğer bir yöntemdir. 5 dakika boyunca bu şekilde bastırmak gerekir. Bu yöntem pıhtı oluşmasını engellemek için yapılır. 5 dakika sonra hala kanama durmamışsa, tekrar soğuk suyla yıkayıp, oluşan pıhtıların dışarı çıkmasını sağlayarak, 5 dakika boyunca yine burun iki parmak ile sıkıştırılıp baskı uygulanmalıdır. Birkaç kez bu yöntem uygulandığı takdirde kanamaların %90’ı durur.

Hipertansiyon kaynaklı olan kanamalar söz konusu ise kanamanın durdurulması doğru bir davranış olmaz. Ayrıca tek taraflı burun kanaması söz konusu ise bu, lokal bir kanama olduğu ihtimalini doğurur. En doğru yöntem doktor tarafından muayene edilip, kanama noktasının ve sebebinin bulunmasıdır. Burnun arka tarafından gelen kanamaları ise, kişi kendi kendine durduramaz. Bu gibi bir durumda, burnun arka tarafının tamponlanması gerektiğinden hastanın hastaneye gitmesi uygun olur.