Kaşıntı : Neden Olur, Nasıl Geçer?

Kaşıntıyı deri üzerindeki sinir uçlarının uyarılmasıyla oluşan bir his olarak tanımlayabiliriz. Birçok kişinin yaşadığı bu rahatsızlığın farklı farklı nedenleri vardır. Çoğu zaman zararsız ve geçici bir durum olsa da bazen ciddi hastalıkların habercisi de olabilir. Egzama gibi çeşitli deri hastalıkları dışında kimi durumlarda alerjiler, bağırsak parazitleri, lösemi, kansızlık ve böbrek yetmezliği gibi rahatsızlıkların belirtisi olabilir. Gece kaşıntı sebepleri de yine bir hastalık dolayısıyla ya da alerjik bir duruma bağlı olabilir. Bacaklarda kaşıntı ise varis ya da kılcal damarlarla ilgili bir soruna işaret edebilir. Nedeni ne olursa olsun uzun süre düzelme görülmediği takdirde doktora gidilmesi en sağlıklısıdır.

Kaşıntı Neden Olur?

1. Cilt hastalıkları

Egzama, ürtiker, sedef, kontakt dermatit ve kepek gibi cilt problemleri deride kaşıntılara yol açar. Kontakt dermatit alerjen veya irritan bir maddeyle temas sonucu oluşan deri iltihabıdır. Kurdeşen olarak da bilinen ürtiker de yine alerji tarafından tetiklenir ve kırmızı döküntülere neden olur. Sedef ise ciltte yamalar şeklinde görülür. Deri gümüş pullarla kaplıymış gibi bir hal alır.

2. Kuru cilt

Eğer kaşınan bölgede kırmızı şişlikler, yumrular ya da değişimler yoksa kaşıntının nedeni muhtemelen cildin kurumasıdır. Kuru cilt, genelde hava değişimleriyle beraber gelen nem, klima kullanımı veya çok sık yıkama gibi faktörler sonucu meydana gelebilir.

3. İç hastalıklar

Karaciğer hastalıkları, böbrek yetmezliği, çölyak hastalığı, demir eksikliği, anemi ve lenf kanseri gibi dahili hastalıklar tüm vücutta kaşınmaya sebep olabilir. Cilt görünümünde bir değişiklik olmayabilir. Fakat içten etkileyen bu hastalıklar kaşıntı yapar.

4. Alerjik reaksiyonlar

Kimyasal içeren ürünler, mücevherler, krizantem, lale ve nergis gibi bazı bitkiler, ilaçlar, bazı renkli tekstil ürünleri ve isilik gibi alerjenler vücutta kaşıntıya sebep olabilir. Ayrıca çevresel faktörler de vücutta kaşıntı ve kabarmaya sebep olabilir. Bu faktörler ve oluşturduğu şikayetler kişiden kişiye değişiklik gösterir.

5. Parazitler ve böcekler

Saç, kasık ya da vücut biti, pire, arı veya sivrisinek sokması, böcek ısırması sonucu da etkilenen bölgede kaşınmalar görülür. Ayrıca bağırsaklarda bulunan kıl kurdu, tenya gibi parazitler ve trikomonas vaginalis isimli cinsel yolla bulaşan enfeksiyon da kaşınma nedenleri arasındadır.

6. Güneşte kalmak

Sadece kısa bir süre güneşte kalmak bile bazı insanlarda kaşınmaya ve vücutta kırmızı noktalar oluşmasına sebep olabilir. Bu, vücudun güneşe karşı gösterdiği bir alerjik reaksiyondur. Bu durumu önlemek için güneşe çıkmadan koruyucu kremler sürülebilir veya cilt nemlendirilebilir.

7. Bazı ilaçlar

Bazı mantar ilaçları, ağrı kesiciler, penisilin, depresyon ilaçları ve antibiyotikler deride kaşınmalara neden olabilir. Bu durumda ilaçları reçete eden doktor konudan haberdar edilip muadil ilaçlarla değişim yapılabilir. Ek olarak vücuttaki döküntülere müdahale edilebilir.

8. Hamilelik ve menopoz

Nadiren de olsa bazı anne adaylarında da kaşınma şikayeti görülebilir. Bunun nedeni bazı cilt hastalıklarının hamilelik döneminde gelişmesidir. Örnek olarak gebelik plakları gibi karında ve uylukta görülen rahatsızlık gösterilebilir. Ayrıca menopoz döneminde yaşanan östrojen hormonu gibi bazı hormon seviyelerindeki değişiklikler sonucu kaşıntı şikayeti görülebilir.

9. Sinir bozuklukları

Sinir sistemini etkileyen rahatsızlıklarda da kaşınma durumu görülür. Başta kadınlarda görülen multipl skleroz olmak üzere, diyabet, zona (herpes zoster) ve sinir sıkışması bu hastalıklara örnek olarak verilebilir. Hastalıklar tedavi edildiği takdirde belirtileri de ortadan kalkar.

Kaşıntı Nasıl Geçer?

1. İlaç

Kortikosteroid kremler, doktor önerisi ile etkilenen bölgeye sürüldüğünde kaşıntıların önüne geçilebilir. Oral antihistaminler ya da anti-alerjik ilaçlarla da tedavi uygulanabilir. Bu alerji önleyici ilaçların çoğu, içeriğinde bulunan bileşenler dolayısıyla uyku hali oluşturabilir. Bu sebeple gece içilmesi tavsiye edilir.

2. Fototerapi

Kaşıntıya neden olan rahatsızlık anlaşıldıktan sonra doktorlar fototerapi tedavi yöntemini uygulayabilirler. Fototerapi (ışık terapisi) sedef, egzama ve vitiligo gibi deri hastalıklarında kullanılır. Tedavi süresi 2-3 ay olan bu yöntemde kişiler birkaç saniyelik ultraviyole ışınlarına maruz bırakılır. Bu süre her seansta kademeli olarak artırılır. Bu yöntem kaşıntıları tamamen geçirmeyebilir ancak belirgin bir düzelme ile kontrol altına alınmasına yardımcı olur.

3. Karbonat

Kaşıntı problemi için evde kendiniz hazırlayabileceğiniz yöntemler de mevcut. Karbonat anti-inflamatuar içeriğe sahip bir maddedir ve kaşınma için oldukça etkilidir. Vücudunuzun kaşınan bölgesine 3 yemek kaşığı karbonat ve 1 yemek kaşığı suyu karıştırıp sürün. 10 dakika bekletip yıkayın. Günde 1 defa bu yöntemi uygulayabilirsiniz. Açık yaranız varsa yaraya karbonat değmemesine dikkat edin.

4. Yulaf ezmesi

Yulaf ezmesi cildi rahatlatır. Tahriş ve iltihap önleyici içeriği sayesinde kaşınmayı büyük ölçüde yatıştırır. 2 fincan yulaf ezmesini su dolu küvete dökün. Ancak sıcak su kullanmayın, bu daha fazla tahrişe neden olabilir. Yaklaşık 15 dakika suyun içinde bekleyin. Şikayetleriniz fazlaysa günde 3 kez bu yöntemi uygulayabilirsiniz.

5. Aloe vera

Aloe vera bitkisi de antibakteriyel ve anti inflamatuar özellikleriyle kaşınma şikayetlerini azaltır. Ayrıca içerisinde bulunan E vitamini cildi yumuşatır ve nemlendirir. Aloe vera yaprağını kesin ve içindeki jelden bir miktar alıp vücudunuzdaki etkilenen bölgeye sürün. 15 dakika bekletin ve yıkayın. Bu yöntemi her gün yapabilirsiniz.

6. Kekik

Kekiğin içerisinde bol miktarda timol bulunur. Kekiğe acımsı tadını veren bu madde antimikrobiyal ve antiseptik özellikleriyle ciltteki sinir liflerini uyuşturarak kaşınmanın hafiflemesini sağlar. 1 yemek kaşığı kuru kekiği 2 bardak kaynar suya ekleyin ve soğumasını bekleyin. Daha sonra süzgeçten geçirin ve yumuşak bir bezi bu suya daldırın. Cildinizde etkilenen bölgeye bezi koyup bir süre bekleyin. Kalan suyu dökmeyip tekrar bu işlem için kullanabilirsiniz.

7. Limon

Limon; asidik, antiseptik yapısı ve içindeki sitrik asit sayesinde tahrişleri ve iltihapları önler. Bu yöntem için 1 veya 2 adet limonun suyunu sıkın ve sorunlu bölgeye bir pamuk yardımıyla sürün. Kuruyana kadar bekleyin ve ılık suyla yıkayın. Günde iki defa bu işlemi uygulayabilirsiniz. Ancak hassas ciltler için bu yöntem önerilmez.

8. Elma sirkesi

Elma sirkesi de birçok cilt problemine iyi gelir. Mantarı önler, antiseptik ve antibakteriyel özellik taşır. Bir parça pamuğu elma sirkesine batırın ve etkilenen bölgenin üzerine sürün. Yarım saat, 45 dakika kadar bekletin. Sonrasında ılık su ile durulayın. Bu yöntemi günde 1 veya 2 defa tekrar edebilirsiniz. Diğer bir yöntem ise, banyo suyunuza (ılık) 2 fincan elma sirkesi eklemek. 15-20 dakika bu suyun içinde bekleyip kurulanın ve parfüm içermeyen bir kremle vücudunuzu nemlendirin.